Μελάνωμα
Λίγα λόγια για το μελάνωμα
Το μελάνωμα αποτελεί έναν από τους κακοηθέστατους όγκους του δέρματος. Η αιτιολογία της εμφάνισης του είναι πολυπαραγοντική αλλά σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η κληρονομικότητα και η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί de novo δηλαδή ξαφνικά σε μια περιοχή του δέρματος χωρίς να προϋπάρχει κάποιος σπίλος το οποίο είναι και το πιο σύνηθες ή σπανιότερα σε έδαφος προϋπάρχοντάς σπίλου. Αν και μπορεί να εμφανιστεί σε οπουδήποτε σημείο του δέρματος ‚στις γυναίκες είναι πιο σύνηθες στα κάτω άκρα, ενώ στους άνδρες στην περιοχή του κορμού και της κεφαλής. Το χρώμα του είναι συνήθως μαύρο χωρίς αυτό να σημαίνει πως σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να έχει και άλλους χρωματισμούς ή και να είναι άχρωμο (αμελανωκυτταρικό μελάνωμα). Τέλος σπάνια μπορεί να εμφανιστεί και σε όργανα και περιοχές του σώματος εκτός του δέρματος όπως οι οφθαλμοί και τα εσωτερικά όργανα.
Διάγνωση
Η δερματολογική εκτίμηση με την δερματοσκόπιση θα θέσει την υποψία μελανώματος. Εφόσον υπάρχει υποψία μελανώματος πρέπει να ακολουθήσει η χειρουργική εκτομή της βλάβης η οποία θα σταλθεί για ιστολογική εξέταση.
Θεραπεία
Εφόσον διαγνωστεί μελάνωμα αναλόγως της ιστολογικής εξέτασης θα ακολουθήσουν και τα αντίστοιχα θεραπευτικά πρωτόκολλά. Στο σημείο αυτό σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η συνεργασία του πλαστικού χειρουργού με εξειδικευμένο ογκολόγο που μαζί θα αποφασίσουν τα περαιτέρω θεραπευτικά βήματα έχοντας πάντα υπόψιν τις σύγχρονες κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν την αντιμετώπιση του μελανώματος. Πάντως αν και επιθετικός καρκίνος αν διαγνωστεί έγκαιρα πολύ πιθανών να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και ο ασθενής να απαλλαγεί από την νόσο που συνεπάγεται πως η έγκαιρη διάγνωση είναι εξαιρετικά σημαντική για την εξέλιξη και την θεραπεία της νόσου. Τέλος τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί θεραπείες εξειδικευμένες για την αντιμετώπιση του μελανώματος όπως ειδικές ανοσοθεραπείες με εξαιρετικά αποτελέσματα ως προς την αντιμετώπιση και την επανεμφάνιση της νόσου.
Άλλοι συνήθεις κακοήθεις όγκοι του δέρματος
Οι συνηθέστεροι κακοήθεις όγκοι του δέρματος είναι το βασικοκυτταρικό και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως δεν υπάρχουν και άλλοι τύποι κακοήθων όγκων του δέρματος που μπορεί να εμφανιστούν. Στην εμφάνιση τόσο του βασικοκυυταρικού όσο και του ακανθοκυταρικού καρκινώματος σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η αθροιστική δράση της ηλιακής ακτινοβολίας γι’ αυτό και είναι συνήθης δερματικός όγκος στην χώρα μας όπου επικρατεί πλούσια ηλιοφάνεια στο μεγαλύτερο διάστημα του έτους. Τα ηλικιωμένα άτομα στα οποία οι επανορθωτικοί μηχανισμοί των κυττάρων έχουν εξασθενίσει και ιδιαίτερα εκείνα τα άτομα που στην διάρκεια της ζωής του η εργασία τους σχετίζονταν με συνεχή έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία είναι πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση των παραπάνω όγκων. Άτομα με φωτότυπο τύπου 1 (λευκό δέρμα συχνά με παρουσία φακίδων, μαλλιά ξανθά ή κόκκινα και μάτια πράσινα ή μπλε) είναι εξίσου επιρρεπείς
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα θεωρείται ο πιο ήπιος καρκίνος του δέρματος με σχεδόν μηδενική πιθανότητα εμφάνισης μεταστάσεων.
Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να προσβάλει τους λεμφαδένες της περιοχής αλλά και αυτό δεν είναι τόσο σύνηθες παρά μόνο σε επιθετικούς τύπους ακανθοκυτταρικού καρκινώματος ή σε παραμελημένες καταστάσεις ή και σε περιπτώσεις που το ίδιο το καρκίνωμα γειτνιάζει άμεσα με κάποιον λεμφαδένα.
Τόσο το βασικοκυττατρικό όσο και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα διότι το σίγουρο είναι ότι αν δεν αντιμετωπιστούν θα επεκταθούν κατά συνέχεια ιστών τόσο σε βάθος όσο και περιμετρικά του μορφώματος θέτοντας σε κίνδυνο ευαίσθητες δομές και όργανα του σώματος τα οποία γειτνιάζουν τον όγκο ενώ όπως έχει ήδη αναφερθεί στην περίπτωση του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος υπάρχει και κίνδυνος μεταστάσεων. Η θεραπεία είναι χειρουργική με αφαίρεση του όγκου σε υγιή όρια ενώ η απόσταση μπορεί να αφορά μια συρραφή της περιοχής εκτομής έως και την χρήση ενός δερματικού μοσχεύματος ή δερματικού κρημνού όταν απαιτείται. Ο όγκος φυσικά αποστέλλεται για ιστολογική εξέταση όπου θα επιβεβαιωθεί ο τύπος του όγκου καθώς και αν εξαιρέθηκε σε υγιή όρια. Η μετεγχειρητική παρακολούθηση για όσο διάστημα απαιτείται, σύμφωνα με τις σύγχρονες κατευθυντήριες γραμμές , είναι εξίσου σημαντική.